Mobiel blijven is van belang voor je welbevinden. 40% van de Nederlanders van 75 jaar en ouder geeft aan beperkingen in hun mobiliteit te ervaren. Dat is jammer, vindt VeiligheidNL.
Deze onafhankelijke organisatie stelt: “Mobiliteit is voor ouderen van groot belang voor hun welbevinden, hun sociale contacten, onafhankelijkheid en hun gezondheid. De mogelijkheden daartoe (en om zich veilig te verplaatsen) behoren optimaal te zijn. Dat geldt ook voor ouderen die door beperkingen minder makkelijk mobiel zijn.”
Verder raadt VeiligheidNL het gebruik van de rollator aan om vallen te voorkomen bij het op pad gaan: “Wie moeite krijgt met lopen, heeft aan een rollator letterlijk houvast. Met een rollator bent u een stuk mobieler, ook als u slecht ter been bent. Ook de kans op een val wordt kleiner. En dat is mooi, want juist kwetsbare senioren lopen vaak ernstig letsel op als zij vallen.” Ook pleit de stichting voor het gebruik van een boodschappentas op wielen voor zware boodschappen.
Fysiotherapeut en rollatordokter Frank de Boer zegt hierover: “Dankzij de rollator kun je weer veel meer en blijf je langer zelfstandig. Hoezo ‘als het echt moet’ en ‘nou ben ik echt oud’? Je bent pas oud als je nergens meer komt. Met rollator sta je steviger, kom je verder en je kunt er zelfs flink wat boodschappen in mee nemen. Een rollator verruimt je wereld.”
En die ongelukken met rollators dan?
Helaas komen regelmatig mensen ten val met hun rollator. Maandelijks belanden in Nederland zo’n vierhonderd mensen van 65+ als gevolg van een val met hun rollator of rolstoel op een Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis voor behandeling. Betekent dit dat je beter binnen kunt blijven in plaats van er met een rollator op uit trekken? Zeker niet! VeiligheidNL pleit er juist voor dat senioren zo lang mogelijk mobiel blijven, en dus blijven bewegen. Deze stichting is expert op het gebied van veiligheid en zet zich er al dertig jaar voor in om het aantal ongevallen in Nederland te verlagen. Zij stellen: “Mobiel blijven is voor ouderen erg belangrijk. Het draagt bij aan de kwaliteit van leven en zorgt voor een lager valrisico. Voor de één betekent mobiliteit lekker op pad met de fiets. Maar traplopen of met een rollator een rondje lopen heeft natuurlijk ook alles te maken met mobiliteit.”
Volgens rollatordokter Frank de Boer kunnen veel ongelukken met rollators worden voorkomen. Mensen moeten zich goed laten adviseren over het gebruik van de rollator en deze regelmatig laten onderhouden, zodat hij veilig is. Hiervoor pleit hij in zijn boek over de aanschaf en het gebruik van rollators: De rollator, mijn beste vriend?
VeiligheidNL doet aanbevelingen om het valrisico te verlagen. Zo verkleint meer bewegen de kans op vallen bij senioren. Dat heeft te maken met het trainen van de spieren. Met sterke spieren vallen mensen minder snel. Genoeg bewegen is daarom belangrijk. Met minimaal een half uur bewegen per dag, buiten de dagelijkse bezigheden, blijven de spieren sterk en soepel.
Meeste valpartijen binnenshuis
Van de 3.800 mensen die jaarlijks vallen met een rollator is 81% vrouw en driekwart tachtig jaar of ouder. Hoe zij precies vallen is niet bekend, een kwart van hen struikelde met of over de rollator. Het overgrote deel valt binnen, slechts 15% van de valpartijen vindt buiten plaats. Op straat vallen dus veel minder mensen dan in en om het huis volgens de publicatie ‘Cijferrapportage Vallen 65 jaar en ouder, ongevalscijfers 2016’ van VeiligheidNL.
Overigens vallen veel meer 65plussers zónder rollator: 10.000 vallers per jaar belanden daardoor op de afdeling Spoedeisende Hulp. Dat zijn er 2,6 maal zoveel als met rollator. Vaak is een ongelijke, losliggende of gladde tegel, steen of klinker de oorzaak, of men struikelt over de stoeprand of glijdt uit door gladheid.
Minder spier en bot
Hoe komt het dat mensen vaker vallen als ze ouder worden – met alle narigheid van dien? VeiligheidNL zet de feiten op een rijtje in de folder ‘Hup, in de benen’.
- De spiermassa vermindert met ca 1% per jaar na het dertigste levensjaar. Bij mensen van 70 jaar is de spiermassa zo’n 40% minder dan op hun dertigste.
- De botdichtheid neemt af, wat de kans vergroot dat iemand iets breekt.
- De reactiesnelheid vermindert door een andere aansturing in de zenuwbanen.
- Wie ouder wordt, struikelt eerder, wat ook vaker tot letsel leidt.
In de folder staan eenvoudige oefen- en beweegtips die u makkelijk tussendoor kunt doen om fit te blijven. Zoals tijdens het aankleden, tandenpoetsen, koffie halen, tv-kijken of bellen.
Meer bewegen is beter
Het Kenniscentrum Sport zet uiteen, dat hoe meer iemand zijn spieren gebruikt, hoe beter ze in stand blijven. De spiermassa kan tot op hoge leeftijd vergroot worden door training! Met een actieve leefstijl kunt u bovendien zoveel mogelijk bot behouden. Het lichaam blijft immers nieuwe botcellen aanmaken als er druk op de botten wordt uitgeoefend, bijvoorbeeld door buiten te lopen. Dus om de kans op botbreuken te verminderen, is het verstandig om te blijven bewegen. Het motto van de ‘beweegrichtlijn voor volwassenen en ouderen’ luidt zelfs: ‘bewegen is goed, meer bewegen is beter’.
Valanalyse
65-plussers kunnen zich laten screenen voor een individueel advies. Dat kan bijvoorbeeld door de praktijkondersteuner van uw huisarts, uw fysiotherapeut of ergotherapeut. Eerst wordt een snelle Valrisico-test afgenomen om te bepalen of sprake is van een verhoogd valrisico. Is het valrisico verhoogd, dan wordt een uitgebreidere Valanalyse afgenomen.
Tijdens de Valanalyse wordt u getest op diverse factoren die het valrisico kunnen verhogen. U beantwoordt vragen over mobiliteitsproblemen, valangst, minder goed zien, voetproblemen, ziektes, alcoholgebruik, gebruik van medicijnen die het valrisico mogelijk verhogen en de mogelijk aanwezige invloed van osteoporose, ondervoeding en duizeligheid. De Valanalyse is gebaseerd op de valpreventierichtlijn, conform actuele wetenschappelijke inzichten en is ontwikkeld door VeiligheidNL. Na de analyse krijgt u tips en praktijkadviezen om vallen zo veel mogelijk te voorkomen. Zo nodig wordt u doorverwezen. Zie ook ons expertblog ‘Wanneer is een rollator nodig?’.
Veilig op pad met de rollator
VeiligheidNL geeft onder meer de volgende adviezen:
- Minder goed ter been? Dan geeft een rollator houvast.
- Let op dat remkabels goed zijn weggewerkt en niet uitsteken.
- Check of de rollator een automatische inklapbeveiliging heeft.
- Stel uw rollator goed af en zorg voor een juiste houding.
- Gaat u zitten op de rollator, zet hem dan op de parkeerrem.
- Loop de stoep op en af op de juiste manier.
- Hang geen boodschappentassen aan de handgrepen. Want als de rollator uit balans raakt, kan hij vallen – met u er bij.
- Neemt u ook een wandelstok mee? Gebruik dan de speciaal voor uw rollator bestemde stokhouder.
- Maak uw huis veilig voor uw rollator: zorg voor goed licht, voldoende ruimte om rond te lopen en voorkom losse snoeren en kleedjes.
- Meld onveilige situaties op straat, zoals losse stoeptegels of smalle stoepen, bij uw gemeente.
- Bezoek ieder jaar een professional om uw rollator te laten checken.